Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie odnotowało pierwszą w tym roku renowację. Tym razem dotyczyła ona najważniejszego obiektu placówki, jakim jest zlokalizowany przy ul. Towarowej 7 główny budynek stacyjny. W ciągu dwóch tygodni lutego 2019 r. ekipa budowlana, przeprowadziła kompleksową naprawę dachu niniejszego obiektu. Wykonane zostało przemurowanie zwieńczeń kominów, nowe obróbki blacharskie, wymiana nad jednym z pomieszczeń zdegradowanych krokiew i deskowania, a finalnie również pokrycia papowego na niemal całej powierzchni dachu.
Główny budynek stacyjny Zarządu Powiatowej Kolei Sochaczewskiej został wzniesiony w 1937 r. Wcześniej, czyli w latach 20-tych XX w., z uwagi na niepewną przyszłość kolei sochaczewskiej, większość budowli i urządzeń inżynieryjnych z nią związanych miało charakter prowizoryczny. Z biegiem lat drewniane obiekty zastępowano murowanymi, czego dobrym przykładem była najważniejsza stacja, czyli Sochaczew Wąskotorowy, gdzie proces zamiany lekkiego budulca na cegłę i żelazobeton przeprowadzono w latach 1928 – 1939. Tuż przed drugą wojną światową, poza wspomnianym głównym budynkiem stacyjnym, na obiekty i urządzenia tej stacji składały się m.in.: dwa perony, parowozownia, warsztaty mechaniczne, kuźnia, drezyniarnia, skład opału, 17 torów z trójkątem do obracania lokomotyw, a także rampą czołową i bocznicą do stacji normalnotorowej.
Główny budynek stacyjny został zaprojektowany w stylu modernistycznym, jako budowla z trzema kondygnacjami naziemnymi i jedną piwniczną. Funkcjonalnie obiekt podzielony był dawniej na dwie części: mieszkalną oraz służącą obsłudze ruchu kolejowego. W drugiej znajdowała się poczekalnia, kasa, pomieszczenie dyżurnego ruchu, a także biuro kierownika kolei sochaczewskiej. W pomieszczeniu dyżurnego ruchu oraz poczekalni we fragmentach zachował się wystrój wnętrz z lat 50-tych XX w. Od momentu otwarcia Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie obie części niniejszego budynku w większości wykorzystywane są na potrzeby ekspozycyjno-administracyjno-magazynowe. Funkcja ekspozycyjna została czasowo zawieszona 29 kwietnia 2017 r., kiedy w związku z zamiarem podwyższenia standardów obsługi ruchu turystycznego, główne wejście do muzeum przeniesiono do budynku Centrum Edukacyjno-Turystycznego, położonego przy ul. Licealnej 18.
Muzeum od dawna przymierza się do kapitalnego remontu budynku, ale najpierw niezbędne jest uregulowanie kwestii własnościowych. Dzięki temu pojawi się również możliwość aplikowania o środki zewnętrzne. Na razie obiektem zarządza PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami. I właśnie to przedsiębiorstwo zlecało opisywane prace remontowe przy dachu budynku. Choć procedury przekazywania obiektu wraz z działką na rzecz muzeum trwają już kilka lat, to jednak na dziś trudno określić dokładny termin ich zakończenia. Kiedy budynek zostanie wreszcie przekazany, będzie można przystąpić do jego remontu docelowego, poprzedzonego wykonaniem projektu konserwatorskiego, niezbędnego z uwagi na zabytkowy charakter obiektu. Obecnie, w razie konieczności, wykonywane będą przez zarządcę naprawy doraźne. Do takiego remontu przewidziane właśnie zostały, wymagające pilnej interwencji, balkony budynku. Działanie ma zostać zrealizowane w 2019 r.
Po wykonaniu docelowej konserwacji budynku muzeum przywróci tu zawieszoną czasowo funkcję ekspozycyjną. W dawnej poczekalni oraz pomieszczeniu dyżurnego ruchu przewidziane zostało zaaranżowanie sali wystaw czasowych. Odbędzie się to przy wyeksponowaniu oryginalnych, a także odtworzeniu niezachowanych, elementów tych unikalnych zabytkowych wnętrz. Podczas działań rewaloryzacyjnych planowane jest podkreślenie dawnej funkcji poczekalni kolejowej. Za próbkę przyszłego wyglądu tego pomieszczenia, uznać można jego aranż na potrzeby serialu „Wojenne dziewczyny”, którego jeden z odcinków kręcony był w 2016 r. w Muzeum Kolei Wąskotorowej.
Kapitalny remont budynku stacyjnego ma być funkcjonalnie połączony z rewaloryzacją sąsiedniego obiektu dawnej kasy, który polegać będzie na przywróceniu mu dawnej funkcji garażu dla drezyn. Dodatkowo, dzięki ułożeniu toru odcinkowego, na terenie muzeum wygospodarowany zostanie teren, pozwalający zwiedzającym na bezpieczną przejażdżkę drezyną. Oprócz miejsca startowego dla drezyn przestrzeń dawnej drezyniarni stanie się również tłem dla kolejnej muzealnej wystawy stałej, przybliżającej specyfikę prac związanych z naprawą toru.
O sytuacji głównego budynku stacyjnego oraz innych muzealnych zabytkowych obiektów będziemy starali się informować na bieżąco.
Łukasz Popowski
asystent muzealny
Muzeum Kolei Wąskotorowej
w Sochaczewie